Deze maand staat bij ons het behouden van de familiebanden met grootouders bij een scheiding centraal. Laatst ontving ik op mijn Facebookpagina een reactie van een dame op onze tips over dit onderwerp. Die tips geven wij in juist ook in het belang van de kleinkinderen. De dame bevestigde dat voor veel grootouders het contact met hun kleinkinderen na een scheiding duidelijk anders is geworden. Met veel verdriet als gevolg, zowel voor de grootouders als voor het kleinkind.
Onderzoek TNS NIPO
En dat beeld klopt. Vaak worden ook de grootouders getroffen door een scheiding. Uit een onderzoek van TNS NIPO, overigens van alweer enkele jaren geleden, komt naar voren dat 1 op de 10 grootouders zijn kleinkinderen niet meer ziet. Ruim de helft van de grootouders zien de kleinkinderen minder vaak dan vroeger. En dat in bijna alle gevallen niets specifieks wordt vastgelegd over de omgangsregeling tussen de grootouders en kleinkinderen.
In dat onderzoek heeft 63% van de grootouders aangegeven meer rechten te willen hebben als het gaat om omgang met de kleinkinderen. In de politiek is hieraan ook aandacht gegeven. Door het CDA is er een initiatienota ingediend voor een wettelijk omgangsrecht voor grootouders. Het kabinet heeft in januari van dit jaar echter besloten dat dit recht er niet gaat komen. Het kabinet wil de grootouders geen procespartij maken in een blijkbaar ingewikkelde of moeilijke scheidingssituatie. Die situatie zou dan nog complexer worden en daar heeft het kleinkind geen baat bij.
Het Nederlandse recht
Hoe zit dat nu in het Nederlands recht met de grootouders en hun kleinkinderen? Grootouders worden niet apart benoemd in de wet. Maar op basis van artikel 377 f Boek 1 van ons Burgerlijk Wetboek kan de kinderrechter op verzoek een omgangsregeling vast te stellen tussen het kind en degene die in een nauwe persoonlijke betrekking staat tot het kind. In de praktijk wordt dan beoordeeld of er voldoende ‘family life’ is tussen de betrokkenen. Daarnaast beoordeelt de rechter of het verzoek in het belang van het kind is.
Of dat ook zo is, hangt zeer sterk af van de feiten en omstandigheden. Het belangrijkste is of de grootouders een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan en een grote rol hebben gespeeld in de verzorging en de opvoeding van het kleinkind. Is er sprake van een voldoende betekenisvolle relatie met het kleinkind?
Tendens
Er zijn positieve en negatieve uitspraken van rechters op dit punt. De negatieve uitspraken geven aan dat regelmatige bezoekjes van het kleinkind met zijn/haar ouders aan de grootouders met af en toe een logeerpartijtje niet voldoende zijn. En één keer per week op de kleinkinderen oppassen ook niet.
We zien in de praktijk steeds meer een tendens van grootouders die op een nauwere manier betrokken zijn bij de kleinkinderen. Wellicht gaat die tendens leiden tot meer positieve uitspraken. Als is het natuurlijk voor alle betrokkenen in een scheiding veel beter om uit een vechtscheiding te blijven en tot goede afspraken te komen over de omgang van grootouders, ouders en de kinderen.
Wat is uw mening en ervaring? Wij horen dat graag van u!
