Dit is niet een uitspraak van zomaar iemand. Generaal Eisenhouwer, de legerleider van de geallieerden tijdens de invasie van Normandië en de latere president van de VS, heeft deze uitspraak gedaan en…in praktijk gebracht. Mede dankzij een voortreffelijke planning in plaats van puur het plan zelf werden successen bereikt. Bovendien dankzij enige mate van geluk in de samenwerking, de verhoudingen onderling waren immers niet altijd even ‘geallieerd’.
Plan, planning, samenwerken….
Bij een scheiding is dat net zo. Je kunt wel van plan zijn om te gaan scheiden, maar dan? Zomaar abrupt je nieuwe leven instappen is vaak niet mogelijk. Er is per slot van rekening een nieuwe plek nodig om te wonen. Als er kinderen zijn een plek om voor hen te zorgen. Plus samenwerking met de andere ouder. Maar hoe pak je dit aan? Ons advies: maak een plan, een planning en ga samenwerken!
Maak een plan met een stip op de horizon
Bij de Scheidingsplanner beginnen we met het plaatsen van een stip op de horizon. Die stip begint met vragen. Waar wil je naar toe? Wat is voor jou belangrijk, minder belangrijk en wat is niet belangrijk? We maken zeg maar een schets van de nieuwe gewenste toekomst. Vervolgens gaan we deze schets inkleuren: hoeveel heb je nodig om rond te kunnen komen in je nieuwe leven. Hoe wil je voor de kinderen zorgen en hoe wil je met je collega-ouder om gaan? Welke woonruimte heb je nodig? Plus hoe verhouden deze wensen zich ten opzichte van elkaar? De antwoorden op deze vragen vormen stap voor stap het plan.
Planning
Aansluitend onderzoeken we wat er nodig is om bij de stip uit te komen. Haalbaarheid begint met betaalbaarheid en is er dus onder meer een rekensom op basis van jullie financiële gegevens nodig. Zo rekenen wij voor beide partners uit welk inkomen nodig is om de wensen te realiseren. Ook bekijken we welke aanvullingen er mogelijk zijn vanuit de overheid. Inzicht in het benodigde besteedbare inkomen geeft aan wat wel en niet kan.
Daarnaast is er een route naar die stip nodig: wat kan nu direct en wat is er eventueel nodig om uit te komen bij waar je wilt zijn. Als de benodigde middelen in beeld zijn en de route om het plan te realiseren is klaar, dan kan er een planning worden gemaakt voor de uitvoering: hoe gaan jullie dat dan samen doen? Kan alles in één keer geregeld worden of is er voor beide scheidende partners meer nodig om de gewenste doelen te bereiken? En binnen welke termijn kan dit gerealiseerd worden?
Wet- en regelgeving vaak een enorm struikelblok
Samenwerking speelt in het gehele proces een essentiële rol. Vaak veroorzaken wet- en regelgeving echter verstoringen in de belangen en soms botsten ze letterlijk. We schetsen hieronder een goed voorbeeld van wat tegenwoordig in de praktijk vaak voorkomt door de verstoorde woningmarkt.
Een scheidend stel is het erover eens dat de één in de woning blijft wonen, vooral omdat dit rust biedt aan de kinderen en om twee verhuizingen te voorkomen. De andere partner vertrekt. Er is geen ruzie, de sfeer is gemoedelijk. Een eerste globale rekensom, zonder rekening te houden met regels met betrekking tot de alimentatie en hypotheken, leert dat dit haalbaar en betaalbaar is. In ieder geval tenminste voor de periode dat de kinderen opgroeien tot 18 jaar.
Partneralimentatie vormt echter vaak een beperkende factor
In dit voorbeeld heeft diegene die blijft wonen het hoogste inkomen en moet volgens de juridische richtlijnen, de zogenaamde TREMA normen, partneralimentatie betalen. De hoogte van de partneralimentatie vormt echter een beperkende factor bij het op naam krijgen van het huis en de hypoheek. Dit geldt ook voor het eventueel bijlenen van het aandeel in de overwaarde van de woning om aan de vertrekkende partner uit te betalen.
De vertrekkende partner kan de alimentatie meestal weer niet gebruiken voor het verkrijgen van een hypotheek, vooral ook door de nieuwe wettelijke regels betreffende de duur van partneralimentatie. De duur van de alimentatie is namelijk voor de meeste banken niet acceptabel. Die persoon heeft echter de alimentatie en uitkoopsom juist wel weer nodig voor een acceptabel besteedbaar inkomen na de scheiding. Temeer als er juist niet gekocht kan worden en er duur gehuurd moet worden in deze gekke woningmarkt.
Kortom: de benodigde alimentatie voor de één kan in de weg staan van de ander en omgekeerd.
Ongelijkheid tussen blijver en vertrekker
Nog zo’n gekke regel bij banken is dat diegene die blijft wonen vaak meer mag lenen dan diegene die vertrekt, ook al is het inkomen hetzelfde. Bij een scheiding kan de blijver namelijk gebruikmaken van een zogenaamde beheertoets en op basis daarvan worden de mogelijkheden ruimer gesteld. De vertrekker wordt behandeld als een nieuw koper op de markt en moet aan basisvoorwaarden voldoen die strenger zijn, waardoor de maximale hypoheek lager uitpakt.
Samenwerking is essentieel
In dit mogelijke oerwoud van botsende belangen, mede als gevolg van wet- en regelgeving, is samenwerking en enig vertrouwen in die samenwerking essentieel om gezamenlijke doelen te realiseren. Daar kan het echter weleens aan ontbreken bij een scheiding. Er zijn dingen gebeurd die dat in de weg staan of het verdriet is dusdanig groot dat men daar nog niet klaar voor is.
Hier moet in de planning dan ook passende aandacht aan worden besteed om juist die samenwerking voor te bereiden en uit te voeren. Ook het monitoren daarvan is voortdurend nodig en zeker als de trein even van de rails loopt: wat is er aan de hand, waar willen we naartoe, wat is er dan nu nodig om daar te komen. Plus hoe kunnen de betrokken personen, mede gezien hun persoonlijk karakter en datgene wat er gebeurd is, het benodigde niveau van samenwerking bereiken om passende afspraken te maken en uiteindelijk de plannen te realiseren.
Inzicht, overzicht…..rust
Ruim 15 jaar geleden hebben wij hier de Scheidingsplanner voor opgericht. Mensen helpen bij het vormgeven van hun plannen en de benodigde (financiële) planning daarvoor. Het zit zelfs in onze naam gebakken. En na al die tijd is planning nu nog meer relevant als tevoren getuige de gewijzigde regelgeving rondom alimentatie, de woningmarkt en de acceptatieregels van banken.
Auteur: Richard Komen – Scheidingsplanner Alkmaar, Den Helder, Anna Paulowna, Schagen, Wieringerwerf, Beverwijk en Zaandam.
