Bij de afwikkeling van een scheiding moeten er veel (financiële) beslissingen worden genomen. Dat geldt zeker als er verzekerings- en spaarproducten in het spel zijn. Wat gaan we daarmee doen? Ook moeten we rekening houden met de (fiscale) gevolgen van die beslissingen. En welke invloed die beslissingen hebben op het budget na de scheiding: wat houden we dan te besteden over? We zoomen in dit artikel iets nader in op een aantal specifieke financiële vragen bij een scheiding.
Vragen rondom de eigen woning
Vooral bij een eigen woning spelen er veel vragen. Zoals in de eerste plaats: wil één van ons in de woning blijven wonen? En kan dat dan ook? Vervolgvragen zijn meestal:
- Koopt de ander een nieuwe woning of gaat deze huren?
- En wat als we de woning eventueel gedwongen door de onmogelijkheden moeten verkopen?
- Gaan we in dat geval allebei een nieuwe woning kopen of misschien toch huren?
- En als ik wil kopen: welke koopprijs is dan haalbaar?
- Maar ook: hoe gaat mijn financiering eruit zien?
- En de daarbij behorende woonlasten?
In veel gevallen is er aan de hypotheekschuld een product verbonden om in de toekomst de hypotheek (deels) af te lossen:
- Een kapitaalverzekering
- Een spaarverzekering
- Een beleggingsrecht eigen woning
In dit product is dan al enkele jaren geld ingelegd en is er dus waarde opgebouwd. Wat gaan we met dit spaarpotje doen bij de scheiding? Hebben we het nodig voor de hypotheek voor de nieuwe woning of juist niet omdat we op basis van de nieuwe fiscale regels toch al grotendeels moeten gaan aflossen op de hypotheek?
De antwoorden op deze vragen zijn afhankelijk van:
- De huidige koopwoning
- De financiering
- Het huwelijksgoederenregime (gemeenschap van goederen of huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden)
- Eigendomsverhouding bij samenwoners
- De onderlinge afrekeningen ten aanzien van deze woning
- De nieuwe woonwensen
Bij de onderlinge afrekening moet u rekening houden of de één meer recht op de waarde van de woning heeft dan de ander door bijvoorbeeld investeringen uit privévermogen. En bij de nieuwe woonwensen moet u denken aan wat is de aankoopprijs, welk bedrag kan aan eigen middelen worden ingebracht, welk belang hecht ik aan het aflossen van de hypotheekschuld en in welke vorm dan enzovoorts.
Vragen bij de fiscale regels
Omdat deze producten met fiscale regels omgeven zijn, is de vraag ook: wat mogen we van de fiscus met deze producten bij de scheiding doen? Stel dat we het product willen beëindigen: hoe gaat de fiscus dan om met het opgebouwde rendement in het product om? Zijn we daarover wel of geen inkomstenbelasting verschuldigd? En als we het product aan één van ons toedelen: wat zijn dan de (on)mogelijkheden? Maakt het nog uit of we in gemeenschap van goederen zijn gehuwd of op huwelijkse/partnerschapsvoorwaarden of dat we samenwoners zijn?
Lijfrenteverzekeringen
Soortgelijke vragen spelen er ook bij lijfrenteverzekeringen. Deze verzekeringen sluit je af als aanvullende voorziening in de toekomst op het pensioeninkomen. Allereerst moet worden bedacht wie er na de scheiding behoefte heeft aan deze toekomstige voorziening. De lijfrenteverzekering kan dan aan diegene worden toebedeeld, maar fiscaal kunnen er wel beperkingen zijn afhankelijk van het huwelijksgoederenregime en wie de verzekeringsnemer van de lijfrenteverzekering is.
Beoordeeld moet worden of diegene die de lijfrenteverzekering krijgt ook de mogelijkheden heeft om de ander een deel van de opgebouwde waarde te vergoeden als de waarde op basis van het huwelijksgoederenregime met elkaar gedeeld of verrekend dient te worden. Als dat niet het geval is, kan splitsen van de lijfrenteverzekering mogelijk een optie zijn. De vraag is dan wel of de verzekeringsmaatschappij daaraan mee wil werken en wat de kosten daarvan zijn. Op dit moment worden de mogelijkheden van splitsen steeds beperkter bij de verzekeringsmaatschappijen, bijvoorbeeld omdat het specifieke lijfrenteproduct niet meer in hun assortiment zit. Contact opnemen met de verzekeringsmaatschappij voordat de beslissing en de daarbij behorende afspraken op papier in het convenant staan en ondertekend zijn, is dan ook zeer zeker raadzaam.
Ook de vraag of je de premiebetaling na de scheiding voortzet of dat je die beëindigt omdat een ruimer bestedingsbudget nu de voorkeur heeft ten opzichte van een hoger inkomen na pensionering, vraagt om een beslissing. Voor het beantwoorden van deze vraag is het inzicht krijgen in je bestedingsbudget na de scheiding weer van belang.
Laat je adviseren
Inzicht krijgen in ieders wensen en belangen en de fiscale en financiële (on)mogelijkheden en gevolgen is bij de verzekerings- en spaarproducten dus zeker belangrijk. De beslissingen daarover kunnen een aanzienlijke invloed hebben op het bestedingsbudget na de scheiding. Je daarom goed financieel en fiscaal goed laten adviseren bij de scheiding is zeker van groot belang.
