Artikel van de maand: ‘Iedereen lijdt onder strijd’
Elke maand voert één van onze Scheidingsplanners zelf het woord in een artikel. Het artikel kan bijvoorbeeld een persoonlijke ervaring beschrijven, ons werk toelichten of een specifiek onderwerp behandelen. Deze maand beschrijft Scheidingsplanner Leon van Laarhoven waarom en hoe hij als scheidingsbemiddelaar een overlegscheiding stimuleert en waarom dit voor scheidende stellen zo belangrijk is.
Inleiding
Al vele jaren ben ik als financieel bemiddelaar actief als De Scheidingsplanner Oss. Mijn focus ligt op het stimuleren van de overlegscheiding. Als bemiddelaar is het mijn grootste drijfveer om scheidende partijen te begeleiden naar gezamenlijk gedragen oplossingen. Tijdens een bemiddelingstraject neem ik als neutrale en onafhankelijke gespreksleider tijdelijk de regie over. Ik bewaak hierbij de belangen van alle betrokkenen. Uiteindelijk zullen de scheidende partijen na afloop van het traject zelf deze regie weer overnemen.
De oplossing zit altijd in het conflict zelf
Bemiddeling kent een beperking in doeltreffendheid en is daarmee geen toverstok. De scheidende partijen moeten zelf inzien dat een geforceerde oplossing niet werkt. Een conflict beslechten op basis van ‘macht/tegenmacht’ gaat ten koste van de kwaliteit van de onderliggende relatie. De kern van iedere relatie ligt in het bestaan van onderling vertrouwen. Diep in het hart willen mensen elkaar kunnen vertrouwen. Dit kan alleen als men van elkaar weet wat men van elkaar kan verwachten. Een gedegen inventarisatie van ieders belangen, wensen en behoeften vormt daarmee de basis voor toekomstige beslissingen. Het is mijn taak als bemiddelaar om hierover het open gesprek te voeren.
Rechtmatigheid versus rechtvaardigheid
Is het binnen een overlegscheiding met bemiddeling mogelijk dat de ene deelnemer de ander een eervolle afloop gunt? Dit is in ieder geval vrijwel onmogelijk binnen een vechtscheiding. Bij een vechtscheiding neemt een advocaat iedere gelegenheid te baat om voor zijn/haar cliënt een slag te slaan. Dit gebeurt in de juridische oorlog in de Rechtbank, ten koste van de andere cliënt.
In mijn werk als bemiddelaar toon ik deelnemers het verschil tussen rechtmatigheid en rechtvaardigheid.
Rechtmatigheid werkt met regels, procedures & richtlijnen en heeft als basis een verjuridisering van de ontstane conflictsituatie. Het is een benadering vanuit de systeemwereld met focus op ratio. Hierbij wordt de ander vanuit een machtspositie benaderd, gevoed door angst voor compromissen.
Rechtvaardigheid toont de andere kant van een conflictsituatie. Hierbij wordt vanuit de persoonlijke leefwereld van de betrokkenen naar de situatie gekeken. Gevoel, emotie en de menselijke maat vormen de basis. Dit betekent een informele wijze van communiceren waarbij een persoonlijk gesprek het verschil maakt. Beide partijen kunnen zich als mens (en niet al een object) opstellen. Zo hebben ze invloed op een passende, acceptabele uitkomst.
(Herstel van) Vertrouwen als basis voor gesprek
Door gebeurtenissen uit het verleden (zoals vreemdgaan of voorliegen) raakt het onderlinge vertrouwen geschaad. Een gebrek aan vertrouwen zorgt vaak voor een ongezonde onderstroom. Er ontstaat veel ruis in de onderlinge communicatie. Als bemiddelaar is het mijn taak om dit bespreekbaar te maken. Voor een succesvolle bemiddeling is het herstel van vertrouwen, of het wegnemen van wantrouwen, essentieel.
Binnen de escalatielader van Glasl is gezonde, open communicatie de basis voor herstel van de relatie. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Het herstellen van een balans in onderling vertrouwen is een basale stap in een bemiddelingstraject. Zonder deze vertrouwensbasis heeft een inhoudelijke discussie over scheidingsonderwerpen geen kans van slagen. Het onderlinge vertrouwen is noodzakelijk voor het voeren van de belangrijke gesprekken over huis & hypotheek, kinderen, alimentatie en pensioenverdeling.
Het opbouwen van een evenwichtige relatie is ieders verantwoordelijkheid. Binnen de afgesproken gedragsregels van fatsoen en respect kan de verstandhouding weer normaliseren. Daarna komt de regie over de toekomst weer terug bij de scheidende partijen. Zij kunnen elkaar dan weer zien als te vertrouwen gesprekspartners.
Tot slot
Het erkennen van ieders persoonlijk gevoel bij een conflict is belangrijk. Dit moet gebeuren zonder ‘schuldig-verklaring’. Zo biedt bemiddeling kansen voor herstel of behoud van een duurzame relatie. De focus ligt op ieders toekomst. Door het inventariseren van belangen, wensen en behoeften kunnen partijen zelf heldere kaders scheppen. Dit leidt tot een maatwerkoplossing.
Als bemiddelaar is het bij elke scheiding noodzakelijk om de leefwereld van betrokkenen in beeld te krijgen. Het gaat om een eigen leefwereld met zicht op een fijne toekomst. Hierin moet ruimte zijn voor gevoel, emotie en menselijkheid van alle betrokkenen.
Leon van Laarhoven – Scheidingsplanner Oss
