Een scheiding fiscaal gezien: moeilijker kunnen ze het niet maken
Als Register Belastingadviseur moet ik jaarlijks permanente educatiepunten halen. Om te laten zien dat ik voldoende doe om mijn fiscale kennis op peil te houden. Ik doe dat met heel veel plezier. Een goede docent laat mij op het puntje van mijn stoel zitten. Ik hou ervan om uitgedaagd te worden, de fiscale problematiek van alle kanten te bekijken en voor mijn klanten tot de beste oplossingen te komen. En juist op fiscaal gebied is er wel de nodige hulp te bieden bij het uit elkaar gaan.
Ik volg die fiscale cursussen bij verschillende docenten. De fiscale wetgeving is namelijk zelden voor slechts één uitleg vatbaar en het is goed om de verschillende inzichten te kennen. In de cursussen die ik het afgelopen jaar heb gevolgd, kwam weer duidelijk naar voren dat alles niet zo makkelijk is als dat het lijkt. Ik geef een hele korte bloemlezing.
Scheiding fiscaal gezien: eigen woning
De woning (met hypotheek) is in eigendom bij beide partners en moet als gevolg van de scheiding verkocht worden. De woonlasten zijn gewoon te hoog. Eén van de partners is reeds uit de eigen woning vertrokken en huurt een woning. De andere partner blijft in de woning wonen. De vertrekkende partner verliest 2 jaar na vertrek het recht op aftrek van de hypotheekrente voor zijn of haar aandeel in de hypotheek. En de woning is nog niet verkocht….. Dat betekent dus dat de netto woonlasten omhoog gaan.
De partner die de hypotheekrenteaftrek verliest, stelt aan de andere partner voor om van stuivertje te verwisselen: ik ga weer in de woning en jij gaat in de huurwoning wonen. De woning wordt voor mij dan weer een fiscale eigen woning en mijn hypotheekrente is weer aftrekbaar. En voor jou gaat die tweejaarperiode lopen, waarin jouw aandeel in de hypotheekrente in die periode ook aftrekbaar is. Dus weer 100% aftrek van de hypotheekrente. Lijkt een goede oplossing niet waar? Helaas is de fiscale wereld erg verdeeld over het feit of voor de partner die dan naar de huurwoning vertrekt inderdaad die rente aftrekbaar is. Er zijn stemmen voor en tegen. Een duidelijk standpunt van de belastingdienst is er nog niet. Wat doe je dan als je voor deze beslissing komt te staan?
Nog een voorbeeld?
Ook in het kader van de eigen woning: de netto-woonlasten (na belastingaftrek op basis van de fiscale regels na toedeling en scheiding) vallen bij toedeling van de woning aan één van partners binnen het budget van die partner. Die partner wil ook graag in de woning blijven wonen. Alleen…… de hypotheekverstrekker werkt niet mee. Nu wil de andere partner toch geen andere woning kopen en vindt het niet erg om verbonden te blijven aan de hypotheek. Deze partner wil alleen geen risico meer lopen voor de waardeverandering van de woning en ook niet in discussies terecht komen over het onderhoud aan de woning en daar een bijdrage aan moeten leveren.
Een oplossing zou gevonden kunnen worden in het toedelen van het economisch eigendom van de woning aan de partner die er wil blijven wonen. Het grote vraagpunt is echter: hoe zit het met de overdrachtsbelasting? In de wet kennen we een vrijstelling voor de overdrachtsbelasting in het kader van een echtscheiding. Maar geldt die ook voor de toedeling van het economische eigendom? En zit er nog een verschil of er sprake is van een gemeenschap van goederen, huwelijkse of partnerschapsvoorwaarden of bij samenwoners? De docente van de cursus in december – met een goede en bekende naam in het vakgebied – gaf aan geen problemen te zien. De vrijstelling was van toepassing. Maar – u raadt het al – in een eerdere cursus werd aangegeven dat de vrijstelling niet van toepassing is.
Overigens ga ik hier alleen op de fiscale gevolgen in. De discussies omtrent de voor- en nadelen van het economisch eigendom en geen ontslag voor de hoofdelijke aansprakelijkheid laat ik nu even buiten beschouwing. Uiteraard bij mijn klanten aan tafel niet. Dit zijn slechts twee voorbeelden uit mijn dagelijkse praktijk. En zo zijn er nog veel meer. Ik ben benieuwd tegen welke fiscale problemen u bent aangelopen bij uw scheiding.
Creatief denken
Het mooie van mediation is dat, doordat de partners met elkaar in gesprek zijn, voor beide partners naar de meest optimale fiscale oplossing kan worden gezocht in het convenant. Uiteraard gebaseerd op de wensen en doelstellingen die de partners in de afwikkeling van hun scheiding willen bereiken. De partners behouden flexibiliteit en de mogelijkheid van maatwerk wat je bij een vechtscheiding niet hebt. En voor die meest optimale oplossing moet je creatief denken: wat kan wel en wat kan niet? En als dat onduidelijk is: dan zoek ik dat nog verder voor mijn klanten uit. De komende maanden staan er weer een paar mooie cursussen op het programma voor dat onderzoek.
